Een vuurlibel, een soort die ook in België voorkomt, gefotografeerd in het park van Woluwe. Frank Vassen/Wikimedia Commons/CC BY-SA 2.0
Vier soorten libellen eten in een zomer tijd op een gebied van 12 hectare zo'n 900 gram insecten, wat overeenkomt met 700.000 middelzware muggen of 1 procent van de muggenpopulatie. Dat heeft een internationaal team van onderzoekers onder leiding van de Universiteit van Turku in Finland ontdekt. De studie geeft een gedeeltelijk antwoord op de vraag welke roofdieren de muggenpopulaties onder controle houden.
De Finse, Canadese en Zweedse onderzoekers deden onderzoek in de omgeving van één enkele vijver. Libellen blijken vooral verschillende soorten muggen te eten, maar ook grote aantallen andere insecten.
Op de vraag hoe muggenpopulaties onder controle worden gehouden, is nog steeds geen duidelijk antwoord. Dat komt vooral omdat het moeilijk is na te gaan hoeveel insecten de verschillende insectenjagers consumeren.
De nieuwe studie geeft een gedeeltelijk antwoord: er blijkt uit dat de libel een belangrijke muggenjager is. Zelfs in een klein gebied eten waterjuffers met de omvang van een luciferstokje en andere libellen honderdduizenden insecten. Dat is veel, zeggen de onderzoekers, aangezien er ook veel andere dieren jagen op dezelfde insectensoorten.
Libellen zijn geduchte jagers die hun grote samengestelde ogen gebruiken om hun prooien in de vlucht te vangen. Lukas Jonaitis/Wikimedia Commons/CC BY-SA 2.0
Voorkeur voor dansmuggen
Voor de studie werden de vleugels van vier soorten libellen gemerkt met een nummer. Ze werden vervolgens losgelaten en weer gevangen.
“Door het aantal gevangen, gemerkte libellen te vergelijken met de ongemerkte, konden we het totale aantal individuen in het gebied schatten”, zei onderzoeker Kari Kaunisto van de Universiteit van Turku. “Het aantal opgegeten insecten werd geschat door bepaalde gebieden af te bakenen met een soort tentconstructie en te tellen hoeveel insecten zich daar hadden verzameld."
Om te weten te komen welke soorten de libellen aten, werden DNA-analyses gedaan van hun uitwerpselen. Zo kwamen de onderzoekers erachter dat dansmuggen (Chironomidae) het favoriete voedsel zijn van libellen.
In zekere zin is dat jammer voor ons, aangezien dansmuggen, die ook vedermuggen genoemd worden, onschuldige insecten zijn die geen bloed zuigen bij mens of dier en dus niet steken.
Een gewone dansmug (Chironomus plumosus). @entomart
900 gram insecten
“Op de 12 hectare die we bestudeerd hebben, bleek dat de massa die de vier soorten libellen vingen, ongeveer 900 gram was. Dat komt overeen met 700.000 middelgrote muggen”, zei Eero Vesterinen, docent moleculaire ecologie aan de Universiteit van Turku. “Dit is ongeveer 1 procent van de totale massa van de muggenpopulatie in het gebied.”
Die hoeveelheid moet volgens hem niet worden verwaarloosd, aangezien libellen niet de enige muggen- en insecteneters zijn. “In het gebied dat we bestuderen zijn zeer veel andere roofdieren te vinden, inclusief twintig andere soorten libellen, vogels en vleermuizen.”
Het onderzoek van de wetenschappers van de Universiteit van Turku, de Universiteit van Helsinki, de Zweedse Universiteit van Landbouwkundige Wetenschappen en de Carlton University in Ottawa is gepubliceerd in hetJournal of Animal Ecology. Bron: persbureau IPS.
Een libelle op een boom in Haukipudas in Finland. Estormiz/public domain
